Anadolu'nun Ulu Camileri

Anadolu'nun en önemli dini kültürel mirasları arasında yer alan ulu camiler, üzerine yaptığımız bu paylaşımda merak ettiğiniz sorularınızın cevabını bulacaksnız. Anadolu'nun ulu camileri hangileridir? Özellikleri nelerdir ve hangi şehirlerde bulunmaktadır? 

Anadolu'nun Sembol Eserleri Ulu  Camiler

Anadolu'da Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı asırlarında  özellikle cuma ve bayram namazları için yapılan tarihi camiiler "Ulu camii" olarak anılırlar. Ulu camiler genellikle kent meydanlarında ve ulaşımı oldukça kolay denilebilecek yerlere inşaa edilmişlerdir. Türkiye'de 118  camii bu isimle bilinmektedir.

Ulu camiler aynı zamanda “güç göstergesi ve bağımsızlık’’ sembolüdür. Anadolu'nun fethiyle birlikte yapılmaya başlayan "Camii kebirler" o şehre vurulmuş  Türk - İslam mührü olarak kabul edilmiştir. Sultanlar saraylarından daha haşmetli ve sağlam bir şekilde ulu camiler inşa ettirmişlerdir.

Bir manada ulu cami ne kadar büyükse, o kentin artık islam memleketi olduğunun bir işaretidir. Aynı zamanda  camii ne kadar haşmetliyse  sultan da o kadar güçlüdür mesajı verilmek istenmiştir. Diğer devletlere ve şehrin ziyaretçilerine... 

Ulu Camilerin Özellikleri

Ulu camiler  etrafında zamanla medrese, türbe, aşevi, han ve  hamam  gibi  yapılarla  zenginleşerek külliyeye dönüşmüşlerdir. Halk buralarda genellikle bir araya gelir, sohbet eder, muhtaç insanların barınma, yiyecek-içecek, giyecek ihtiyaçları vakıflar yoluyla buralardan karşılanmıştır. 

Taş ve ahşap  işçiliğinin en güzel örneklerini oluşturan ulu camiiler,  Anadolu'nun ve zamanın tanıklarıdır. Anadolu coğrafyasının kuşkusuz en değerli dini, kültürel mirasları arasında yer almaktadırlar.  Anadolu Ulu Camiileri ile ilgili size bir demet sunduk. Daha yakından tanımak istemez misiniz?

Anadolu'nun ulu camileri Listesi

Diyarbakır Ulu Camii

Hz. Ömer döneminde  639 tarihinde islam ordularınca fethinden sonra yapılmıştır. Anadolu'nun en eski camii olan yapı, kitabeleriyle de büyük önem taşımaktadır. 1091 yılında Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah tarafından tamir ettirilmiştir.

1115 te meydana gelen deprem ve yangında büyük zarar gören cami, halkın yardımıyla 1240 yılında onarılmıştır. Sadece Diyarbakır’ın değil Anadolu’nun en kadim camisini yakından gezip görmeye ne dersiniz? 

Divrği Ulu Camii ve Darüşşifası

Türkiye'nin Ulu Camileri l Divriği Ulu Camii

Görenleri kendisine hayran bırakan bu muhteşem abide eser, "Divriği mucizesi", "Anadolu'nun Elhamrası" gibi ifadelerle tanımlanmıştır. Sivas’ın Divriği ilçesinde bulunan eşi benzeri bulunmaz taş oyma işlemeleriyle dikkat çeken yapı; cami, darüşşifa ve türbeden oluşmaktadır.

Camii, Süleyman Şah’ın oğlu Ahmet Şah tarafından; Darüşşifa ise eşi Melike Turan Melek tarafından yaptırılmıştır. 1228 yılında başlanıp 1243 tarihinde tamamlanan yapı kompleksinin mimarı Ahlatlı Hürrem Şah'tır. Başta kapılar ve sütunlar olmak üzere, külliyenin birçok yerinde bulunan, taş işçiliğinin en nadide ve en ince örneklerini yansıtan motifler ziyaretçilerin dikkatini çekmektedir.

Sivas'ın Divriği ilçesinde bulunan  muhteşem yapıt, 1985 yılında UNESCO tarafından "Dünya Kültür Mirası" listesine alınmıştır.  Evliya Çelebi Ulu Camii bahsederken,  şu ifadeleri kullanmıştır: "Methinde diller kısır, kalem kırıktır".

Erzurum Ulu Camii

Anadolu Camileri l Erzurum Ulu Camii

Erzurum Ulu Camii, şehrin en büyük ibadet mekanı özelliğini taşır ve "Atabey  Camii"  olarak da adlandırılmaktadır. Camii, 1179 yılında Saltuklu Melik Nasirüddün Muhammed Bey tarafından  inşa edilmiştir. Beylikler dönemi mimarisinin en güzel örneklerinden biridir ve 6000 kişilik bir cemaat kapasitesine sahiptir.

Caminin ikisi doğuda, üçü kuzeyde olmak üzere beş kapısı bulunmakta olup, hiçbir kapı mimari açıdan birbirine benzememekte… Kitabelerinin her biri incelendiğinde günümüze kadar beş kez onarım geçirdiği görülüyor. Saltuklu Türk Beyliğı dönemine ait bu muhteşem yapı, Erzurum gezilerinin en önemli gezi rotalarından birisi...

Bursa Ulu Camii

Anadolu'nun Ulu Camileri l 20 Kubbeli Bursa Ulu Camii

Yıldırım Bayezid tarafından Bursa'da 1396-1399 yılları arasında yaptırılan Ulu Camii, çok ayaklı camilerin en klasik ve anıtsal örneklerinin başında gelir. 2 minaresi ve 20 kubbesi olan caminin ortasında büyük bir şadırvan bulunur. Minberi ceviz ağacından oyma ve geçmeli şaheser bir yapıdır.

Minberin giriş kapısının üzerinde altın yaldızla Osmanlıca olarak, "Yıldırım Beyazıt Han tarafından hicri 804 (miladı 1399) yılında yaptırılmıştır" ibaresi yer almaktadır. Duvarlarında hat yazısıyla yazılmış çok sayıda levha dikkat çekmektedir.

Bursa'nın en önemli sembol eserlerinden birisi olan caminin minberi 620 yıllıktır ve üzerinde galaksi ve güneş sistemlerinin simgeleri görülmektedir.  İçerisine girdiğinizde farklı duygular yaşayacağınız muhakkak.

Kahramanmaraş Ulu Camii

Anadolu'nun Ulu Camileri l Kahramanmaraş  Ulu Camii

Kahramanmaraş'ın tarihi yapılarından biri olan Ulu Camii, Dulkadiroğulları Beyliği'nden Alaüddevle Bey tarafından 1496 yılında inşa edilmiştir. Büyük oranda Selçuklu mimarisinin özelliklerini taşıyan eser; şehrin en büyük camileri arasında yer almaktadır.

Mihrabı üçgen şeklinde olan ve minaresinin camiden bağımsız olduğu Kahramanmaraş Ulu Camii, ahşap çatılı olarak inşa edilmiştir. Caminin köşe mihrabında ise Osmanlı cami mimarisinden esinlenildiği açık bir şekilde görülmektedir.

Günümüze gelene kadar bu yapının mimarisi sık sık restorasyona uğramıştır. Cami şehirde en çok ziyaret edilen tarihi yerler arasında yer almaktadır.

Mardin Ulu Camii

Bir diğer adı da "Cami-i Kebir" olan vakıf eser, Artuklu'ların Mardin’e bıraktığı en değerli miraslardan birisi... Camiyi ziyaret ettiğinizde tek minareli olduğunu göreceksiniz ama 1190 yılında Artuklu hükümdarı tarafından yaptırílan cami, o zamanlar iki minareye sahipmiş.

Neden ve nasıl yıkıldığı konusunda birçok söylenti bulunsa da, hikâyesini öğrenmenin en keyifli yolu gittiğinizde yerel halkın ağzından dinlemektir.

Mardin Gezi Rehberine buradan ulaşabilirsiniz.

Adana Ulu Cami

Adana Ulu Camii l Adana'nın Sembol eserlerinden Ulu Camii

Adana merkez Seyhan'da bulunan Ulu Cami, 16. yüzyılda Ramazanoğlu Beyliği döneminde yapılmış olup, “Ramazanoğulları Camii” adıyla da anılmaktadır.

Ramazanoğulları Beyliği'nin başyapıtı ve en görkemli eseri olan Adana Ulu Cami, Adana'nın en önemli tarihi yapılarından birisidir. Camide kullanılan çiniler 16.yüzyıldan kalmadır ve dikkat çekicidir.

1998 yılında Sabancı Merkez Cami'nin hizmete açılmasına kadar Adana'nın en büyük camii olma özelliğini korumuştur.

Aksaray Ulu Camii

Aksaray şehir merkezinde muhteşem bir Selçuklu eseri yükselir göklere.  Kılıçarslan'ın oğlu Rükneddin Mesut tarafından yaptırılan cami, Karamanoğulları zamanında genişletilmiştir.

Anadolu Selçuklu Beylikleri'nin tipik süslemeleri ile bezenmiş taç kapısıyla iç mekâna girilir. Payandalarla desteklenen cami, yatık dikdörtgen bir plana sahiptir ve bugünkü minaresi 1925'te yapılmıştır.

Sivrihisar Ulu Camii

Eskişehir’in Sivrihisar ilçesindeki cami, 1274 yılında inşa edilmiş olup; Mevlana Celaleddin Rumi'nin yakın arkadaşı olan Eminiddin Mikail tarafından yaptırılmıştır.

Camii, tarihi değerinin yanı sıra içindeki dekorasyonuyla da göz doldurmaktadır. Çatısını taşıyan 67 ahşap direğin altısı motiflerle bezenmiştir. Caminin minberi göz dolduran sanat eserlerindendir. 

Bayburt Ulu Camii

Bayburt şehir merkezinde bulunan vakıf eser; Anadolu Selçuklu sultanlarından 2. Gıyaseddin Mesut tarafından 13.yüzyılın sonlarında yaptırılmıştır.

Selçuklu sanatını yansıtan yapısı ve manevi ortamıyla inanç turizminin en önemli merkezlerinden birisidir. 

Kütahya Ulu Camii 

Yıldırım Bayezid tarafından 1385 yılında yaptırılmaya başlanmış camii,  Ankara savaşından sonra oğlu Musa Çelebi 1410'da tamamlanarak hizmete açılır.

Evliya Çelebi'nin verdiği bilgiye göre Kanunî Sultan Süleyman döneminde, tüm zamanların en büyük mimarı Koca Sinan tarafından tamir edilmiş. Bundan sonra da bazı onarımlar geçiren cami,  son şeklini 1893'te, Sultan 2. Abdülhamid zamanında almış. Kütahya gezi rehberine buradan ulaşabilirsiniz.

ÖNERİLEN YAZILAR

>>>> Anadolu'nun Taş Köprüleri

>>>> Türkiye'nin Yeraltı Şehirleri

>>>> Türkiye UNESCO Miras Listesi

Anadoluyu Geziyorum

Sosyal Medya Hesapları